Nedir?
İsmini acus (iğne) ve puncture (batırma) kelimelerinin birleşiminden alır. Kısaca Türkçe’si “İğne Batırma”dır. Çelik, gümüş veya altın iğnelerin vücutta tespit edilen belirli noktalara, ağrı veya fonksiyon bozukluklarını gidermek için, batırılarak bekletilmesi ile yapılan, tarihçesi oldukça eski olan bir tedavi metodudur. Vücut akupunkturunun yanında kulak akupunkturu, skalp (kafa derisi) akupunkturu gibi alt kolları bulunmaktadır.
Tarihçesi nedir?
Geleneksel Çin Tıbbında 3000 yıllık bir tarihi bulunmaktadır. Eski dönemlerde sivriltilmiş taşlar, ince kemikler ve ağaçların minik dalları kullanılmaktaydı. Çin’de 1965’ten sonra akupunktur tedavisi canlanmış, Avrupa’ya da yayılmaya başlamıştır. Birçok üniversitede Akupunktur ve diğer Çin Geleneksel tedavileri adına enstitüler kurulmuştur.
Felsefesi ve Manası Nedir?
Çin TAO felsefesine dayanan, vücut üzerindeki belli meridyenlerde (hatlarda) bulunan 365 noktanın uyarılması temeline dayanan akupunktur, materyal tıbbın aksine enerji tıbbına dayanan bir ekoldür. Vücutta maddi döngülerin yanında son zamanki bilimsel gelişmelerle daha iyi fark edilen “enerji” döngüleri de bulunmaktadır. Vücuttaki enerji akışlarını “modern materyal tıpla” düzenlemek mümkün olmayıp, zaten bu alan modern tıbbın ilgi konusu bile değildir. Çin Tıbbı genel olarak “Yin ve Yang” ikilisi üzerine kurulmuştur. Bu “çift zıtlar” anlamına gelmektedir. Mesela Erkek-Kadın, Sabah-akşam gibi. Bunun yanında beş element teorisi de diğer uygarlıklardaki kadim tıp anlayışları ile kesişen noktalar içermektedir.
Nasıl Uygulanır?
Detaylı bir muayene sonrası eğer gerekiyorsa, akupunktur protokolü uygulamaya diğer tedavilere kombine olarak karar verilir. Hasta uygulama bölgelerinin durumuna göre pozisyon aldırılır. Kıl kadar ince olan çelik iğneler özel noktalara belli derinlikte batırılır, hastaya göre en uygun kombinasyon tercih edilir. Hasta 20-40 dakika kadar bu şekilde istirahat halinde bekler. Gerekirse özellikle ağrılı kas hastalıklarında düşük amperli elektrik akımı verilerek kasların daha kolay uyarılması sağlanabilir. Buna “elektro-akupunktur” adı verilmektedir. Hasta, işlem sonunda hiçbir ek uygulamaya gerek kalmadan rutin hayatına devam edebilir.
Kimlere Uygulanabilir?
Akupunkturun uygulama alanı oldukça geniştir. Basit bir bulantı ve hıçkırık gibi durumlardan kompleks hastalıklara kadar birçok alanda çok farklı kombinasyonlarla tedaviler yapılır. Özellikle kullanıldığı hastalıklar ise; Kas iskelet sisteminin mekanik ağrıları, eklem ağrıları, organik olmayan baş ağrıları (migren, gerilme tipi), diş ağrıları, nöropatik ağrılar, kas spazmı, bel ağrıları, bulantı-kusma durumları, kabızlık-ishal gibi fonksiyonel sindirim sistemi rahatsızlıkları, alerjik rinit, polikistik over sendromu, adet düzensizlikleri gibi kadın hastalıkları durumları, organik olmayan uyku bozuklukları, obezite tedavisinde diyete uyum, alerji, egzema ve cilt kurulukları gibi cilt hastlalıkları, gece işemeleri, anksiyete, sigara bırakma, organik olmayan vertigo gibi hastalıklardır.
Kimlere Uygulanmaz?
Gebelikte özellikle uyarı potansiyeli yüksek olan noktalara, acil durumlarda, kanama problemi olan hastalarda uygulanmaz.
Bilimsel Literatürde Yeri Var Mı?
Akupunktur ile ilgili bilimsel literatürde onbine yakın makale ve araştırma bulunmaktadır. Bunlardan bazılarını örnek olması açısından burada verelim:
- Akupunktur genel bilgiler, tarihçe, mekanizma:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25151452
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24929454
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24215915
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31368276
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31333523
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31257480
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31252624
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31186654
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30957453
- Cilt Hastalıklarında:
- Baş Ağrılarında:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31291977
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31185114
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31037638
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31031874
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31011330
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30884928
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30835003
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30720599
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30147822
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29740217
- Diğer Vücut Ağrılarında:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31372917
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31368274
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31368268
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31366643
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31354400
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31316572
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31305037
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31289059
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31237981
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31219313
- Kas-Eklem Hastalıklarında:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31305415
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31305408
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31296249
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31277531
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31277529
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31255366
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31193567
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30014676
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28750983
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29354931
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23728665
- Kadın Doğum Hastalıklarında:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31344252
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28830511
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29049647
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31335705
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30866920
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30843421
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29077705
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30521155
- Ruh ve Sinir Hastalıklarında:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31259837
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31257839
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31374032
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31370200
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31304087
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22070429
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20344882
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27281260
- Solunum Sistemi Hastalıklarında:
- Obezite ve diğer Sindirim Sistemi Hastalıklarında:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31368288
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31278104
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31136362
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30985690
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30852906
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30535303
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30285891
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31341504
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31003676
- Endokrin Sistem Hastalıklarında:
- Uyku Problemleri ve Diğer Nörolojik Hastalıklarda:
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31312225
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31146772
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31013432
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29390369
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31379957
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31342771
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/30408516