FİTOTERAPİ NEDİR?

Fitoterapi; Yunanca bir kelime olan ve “bitki” anlamına gelen “fito” kelimesi ile “tedavi” anlamına gelen “terapi” kelimelerinin birleşimi ile oluşan bir kelime olup, günümüz suni yaşamının bir parçası olan “suni-kimyasal ilaçlarla tedavi”ye doğal bir alternatif oluşturmaktadır.

Fitoterapi tıbbın kendisi ve köküdür aslında… Son yüzyıla gelene kadar, doğada bulunan kimyasal bileşikleri “patent” altına alarak “rant kapısı”na dönüştüren modern tıbbın şikayetleri/semptomları bastırma, yani “pislikleri halı altına süpürme” stratejisinden ziyade, hastalıklara tam anlamıyla şifa vesilesi olmak için kullanılan bir araçtır.

Fitoterapide, modern tıpta olduğu gibi vücudun kimyasalları ile oynama yoktur, zira zayıf melekeler ile üstün ve karmaşık yaratılışlı insan vücudunun bir ayarı ile oynandığında denge bozulmakta, belki ayarı düzeltilmeye çalışılan fonksiyon yerine gelirken yüzlerce fonksiyon bozulmaktadır. Fitoterapi ise “denge içerisinde yaratılmış olan” insan adlı organizmaya tıpkı bir puzzle’ın parçası gibi en uygun “bitki” ile dengeleri bozmadan, artması gereken fonksiyonları artıran, azalması gerekenleri azaltan naif bir dokunuştur.

Fitoterapinin malzemesi bitkidir. Yeryüzünde 300000 bitki türü biliniyorken, 25000-75000 arasında tıbbi bitki bulunmaktadır. Bunlardan kimisi gıda, kimisi kozmetik amaçlı, kimisi ilaç olarak kullanılmaktadır. Türkiye’de ise 500 tıbbi bitki kullanılmakta olup, 350’si doğadan toplanırken 30’unun tarımı yapılmakta ve 120’si ise ithal edilmektedir.

Tıbbi bitkiler farklı yollarla farmasötik hale getirilip sağlık amacıyla kullanılmaktadır.

1. Tıbbi Çaylar: Bunlardan en yaygın olarak kullanılanı tıbbi çaylardır. Tıbbi çaylar ise
   1. Sıcak demleme (infüzyon)
   2. Kaynatma (dekoksiyon)
   3. Oda ısısındaki suda bekletme (maserasyon)
2. Tentürler: Karanlık bir ortamda çözücü solüsyon içerisinde bekletilen bitkinin özünün ekstrakte edilmesi ile elde edilen sıvı preperatlardır.
3. Şuruplar, lapalar, ballı karışımlar, macunlar: Herhangi bir formülün bal veya farklı doğal tatlandırıcılar ile içimi kolay hale getirilmiş halidir.
4. Maserat/Tıbbi Yağlar: Bitkilerin belli bölümlerinin sabit yağlar içinde belirli bir süre ve sıcaklıkta bekletilmesi elde edilirler. Sarı kantaron yağı ve kudret narı yağı örnek olarak verilebilir.
5. Sabit Yağlar: Genellikle tohum ve kabukların soğuk pres sıkımı ile elde edilir. Doymamış yağ asidi ve vitamince zengindir. Kayısı çekirdeği yağı ve çörekotu yağı örnek olarak verilebilir.
6. Uçucu Yağlar: Bazı bitkilerin su buharı yolu ile özlerinin alınarak biriktirilmesi ile elde edilen yağlardır. Sürüldüğünde hemen uçarlar ve hızlı etki gösterirler. Damıtma, presleme veya anfloranj (ekstraksiyon) yoluyla elde edilirler. Üzerinden yağ alındıktan sonra kalan suya ise “hidrosol” denilir. Yağların kullanıldığı tedavilere fitoterapinin alt başlığı olarak “aromaterapi” denilir.
7. Katı ekstraktlar: Çözücü solüsyonla bitkinin özü maddelerin elde edilmesi ve sonrasında çözücü solüsyonun uzaklaştırılmasıyla elde edilen katı preperatlardır. Kapsüllenerek hastaya sunulur.

Kliniğimizde fitoterapi aktif bir şekilde uygulanmakta olup, her türlü formda fitoterapi ürünleri hastalarımıza tavsiye edilmektedir.

Bilimsel Literatürde Yeri Var mı?

Tek bir çörek otu hakkında bilimsel literatür tarama sitesi PubMed’de 2000’den fazla makale bulunmaktadır. Bitkisel tedaviler hakkında son yüzyılda yüzbinlerce makale yayınlanmış olup, tamamen bilimsel çerçevede uygulanmaktadır.